ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ
____Πολλές είναι οι φωνές, οι οποίες αντιτίθενται στην κυριαρχία του Δ.Ν.Τ. Την θεωρούν απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας! Προάγγελο δυστυχίας. Σας παρουσιάζω δύο απ΄αυτές. Ενός αλλοδαπού οικονομολόγου, του κ. Μαρξ Καϊζερ, και ενός γνώριμου προσώπου, του κ. Μίκυ Θεοδωράκη. Τα συμπεράσματα δικά σας. Η δική μας άποψη είναι: Η Ελλάδα μας έχει πωληθή πρό πολλού σε ξένα αφεντικά. Το Συμβόλαιο πωλήσεως τώρα μόλις υλοποιείται! Το βασανιστικό ερώτημα είναι: Αφού το πρόβλημα της οικονομίας είναι πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως εις τι εχρειάζετο η εσπευσμένη μετάβαση του Πρωθυπουργού κ. Γεωργ. Παπανδρέου στην Αμερική; Σε ώρα πολύ κρίσιμη τι χρειάζεται η επίσκεψη του Προέδρου της FYROM στην Ελλάδα, τον οποίον θα υποδεχθούμε ως "Πρόεδρο της Μακεδονίας"; Τι χρειάζεται επίσης η άφιξη του Προέδρου της Τουρκίας μετά πολυμελούς αντιπροσωπείας στην πονεμένη Ελλάδα; Οι κακές γλώσσες λέγουν, ότι τα εθνικού χαρακτήρος προβλήματα οδηγούνται σε λύσεις εις βάρος των Ελληνικών συμφερόντων. Η ονομασία "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ" φαίνεται πως θα επισημοποιηθή. Το Αιγαίο θα μοιρασθή. Το ζήτημα της Θράκης θα ρυθμισθή υπέρ της Τουρκίας. Το Κυπριακό θα λυθή κατά το Σχέδιο Αννάν! Τί άλλο θέλουμε; Οι Μεγάλοι του κόσμου θα λάβουν ό,τι θέλουν χωρίς αντίσταση! Θα τους πούμε μάλιστα και "ευχαριστώ", όπως είπε ο τότε Πρωθυπουργός κ. Κωνστ. Σημίτης στον Αμερικανικό Παράγοντα! Τελικά οι Σοσιαλιστές φαίνεται, ότι θα αναδειχθούν συνεργάτες των "ληστών¨, που κυκλώνουν τήν ταλαίπωρη Χώρα μας. Το δυστύχημα είναι, ότι οι Έλληνες, αποκοιμισμένοι από την οικονομική κρίση και τήν κατευθυνόμενη "διαφώτιση" των Μ.Μ.Ε. δεν αντιδρούν! Μακάρι όλα αυτά να αποδειχθούν "όνειρα θερινής νυκτός"! Ο καιρός θα το δείξη.
+ Ο Κ & Αι. Αμβρόσιος
Αίγιο, 28 Απριλίου 2010
*************
«Οικονομική μαφία το ΔΝΤ»
23/04/2010 21:37
του Μαξ Κάιζερ
Την ίδια στιγμή που η Ελλάδα διασύρεται και λοιδορείται από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ο Μαξ Κάιζερ, ένας από τους πιο ριζοσπαστικούς και τολμηρούς οικονομικούς αναλυτές, στέκεται στο πλευρό μας και μιλά ανοιχτά για «οικονομική μαφία» και «οικονομικούς τρομοκράτες» που οδήγησαν την χώρα στην καταστροφή. Γνωρίζοντας άριστα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς υπήρξε χρηματιστής στην Γουόλ Στρητ για περίπου 25 χρόνια, ο Μαξ Κάιζερ, που είχε προβλέψει με απόλυτη ακρίβεια την οικονομική κατάρρευση της Ισλανδίας, ζητά την σύλληψη των τραπεζιτών της Goldman Sachs και προτρέπει τους Έλληνες να διεξάγουν δημοψήφισμα για την προσφυγή της χώρας μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.Παρουσιαστής οικονομικών εκπομπών στα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα του κόσμου, ανάμεσα στα οποία το BBC, το Αγγλικό Αλ Τζαζίρα και το Russia Today, ο Μαξ Κάιζερ μιλώντας στο «ΘΕΜΑ», χαρακτηρίζει ανούσια τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης, υποστηρίζοντας πως τα πραγματικά μέτρα θα μας τα επιβάλει το Δ.Ν.Τ. Θεωρεί πως η Ελλάδα είναι μια χώρα που θα θυσιαστεί από τις διεθνείς αγορές και προτρέπει τους Έλληνες να εμποδίσουν αυτήν την προοπτική.
Είναι το Δ.Ν.Τ μονόδρομος για την Ελλάδα, ή υπάρχουν εναλλακτικές οδοί;
Ο μονόδρομος για την Ελλάδα αυτή τη στιγμή πρέπει να είναι η σύλληψη των τραπεζιτών της Goldman Sachs και όλων όσων συμμετείχαν στην χάλκευση της ελληνικής οικονομίας το 2000, που μπήκατε στο ευρώ. Το επόμενο βήμα, η εθνικοποίηση των τραπεζών, όπως έκανε η Σουηδία το 1993. Το Δ.Ν.Τ είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεστε. Θα χάσετε την κυριαρχία σας. Ασκεί οικονομική τρομοκρατία. Χρησιμοποιεί οικονομικά όπλα μαζικής καταστροφής. Θα σας βιάσει με τέτοιον τρόπο, που δεν θα έχετε νιώσει ποτέ χειρότερο πόνο.
Υπάρχει η άποψη πως το Δ.Ν.Τ δεν είναι ο «κακός λύκος» αλλά η μοναδική λύση για την Ελλάδα;
Αν κάποιος σας κάψει το σπίτι για να σας πουλήσει μετά κάρβουνο θα το θεωρούσατε λογικό; Αυτό ακριβώς έκανε και η Goldman Sachs στην ελληνική οικονομία. Σας έκαψαν σαν εμπρηστές και τώρα έρχονται και σας λένε μην ανησυχείτε θα σας δώσουμε κάρβουνο. Είναι εξωφρενικό. Το Δ.Ν.Τ διεμήνυσε στην Ελλάδα πως αν το χρειαστεί θα έρθει για βοήθεια. Τα επενδυτικά hedge funds της Γουόλ Στρητ επιτίθενται στην αγορά ομολόγων της Ελλάδας για να κατευθύνουν την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας. Και ο λόγος που το κάνουν είναι απλός. Να αναγκάζουν τον ελληνικό λαό να ζητήσει τη βοήθεια του Δ.Ν.Τ. Και το Δ.Ν.Τ θα πει, αφού μας φωνάξατε για βοήθεια εμείς απλώς ήρθαμε. Οι τραπεζίτες της Γουόλ Στρητ συνεργάζονται απόλυτα με το Δ.Ν.Τ. Είναι μια οικονομική μαφία και τα hedge funds είναι οι εκτελεστές. Οι έρευνες για την Goldman Sachs στις Η.Π.Α αλλά και στην Ευρώπη δείχνουν το μέγεθος της μαφίας. Είναι αναμεμειγμένοι σε παράνομες δραστηριότητες σε όλον τον κόσμο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση που βρίσκεται; Πως εξηγείτε την αντιμετώπιση της Γαλλίας και της Γερμανίας;
Η Γερμανία είναι στην πλευρά των τραπεζιτών της Γουόλ Στρητ. Δεν ενδιαφέρεται για την Ελλάδα ή το ευρώ. Το ευρώ αντικατέστησε ένα φθηνό μάρκο ώστε να διατηρήσει ανταγωνιστικές τις εξαγωγές της. Όσο η Ελλάδα είναι το πρόβλημα, το ευρώ πέφτει και η Γερμανία ευνοείται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ ανταγωνίζονται το δολάριο. Δυστυχώς η κρίση θα καταστρέψει το ευρώ. Οι τραπεζιτικοί τρομοκράτες της Γουόλ Στρητ, έχουν σκοπό μετά την Ελλάδα, να καταστρέψουν την Πορτογαλία και να συνεχίσουν. Η καταστροφή του ευρώ θα βοηθήσει το δολάριο να παραμείνει το μοναδικό διεθνές νόμισμα, το μοναδικό «αποθεματικό νόμισμα». Αν μια χώρα θέλει να αγοράσει πετρέλαιο, πρέπει πρώτα να αγοράσει δολάρια. Αν μια χώρα θέλει να αγοράσει χαλκό, πρέπει πρώτα να αγοράσει δολάρια. Γιατί αυτά και αρκετά ακόμα προϊόντα πωλούνται μόνο σε δολάρια. Αυτό σημαίνει πως οι Η.Π.Α κερδίζουν διαρκώς. Όλος ο κόσμος είναι υποχρεωμένος να αγοράζει συνεχώς δολάρια. Το ευρώ λοιπόν απείλησε την αυτοκρατορία του δολαρίου. Ήταν λογικό αυτό να μην αρέσει στους τραπεζίτες της Γουόλ Στρητ. Χρησιμοποιούν την κρίση για να καταστρέψουν το ευρώ. Οι Έλληνες πρέπει να σταθούν ενάντια στους τραπεζίτες, όπως κάνανε οι Ισλανδοί.
Τι προτείνετε; Πώς θα καταφέρουμε να ζητήσουμε δάνεια από τις αγορές;
Να κάνετε δημοψήφισμα. Όπως στην Ισλανδία. Οι Ισλανδοί αποφάσισαν με 93% να μην δώσουν σε μερικούς τραπεζίτες 5 δις ευρώ. Πρέπει εσείς οι Έλληνες να αποφασίσετε αν θέλετε το Δ.Ν.Τ στη χώρα σας. Η κυβέρνησή σας δεν έχει αυτήν την εντολή. Σας θεωρούν ανόητους και δεν ζητάνε τη γνώμη σας; Θεωρούν πως είστε μωρά και δεν έχετε δικαίωμα λόγου; Πως δεν μπορείτε να αποφασίσετε για τις ζωές σας; Ζητείστε δημοψήφισμα. Θέλετε το Δ.Ν.Τ στη χώρα σας ή όχι; Εσείς έχετε τη δύναμη. Πρέπει να παλέψετε, να αγωνιστείτε. Αν δεν γίνει δημοψήφισμα τότε να γίνουν εκλογές. Να εθνικοποιήσετε άμεσα όλες τις τράπεζές σας, να δημιουργήσετε δύο ή τρεις κρατικές τράπεζες και να αναδομήσετε την οικονομία σας. Μην πάτε μακριά. Κοιτάξτε το μοντέλο που εφάρμοσε η Σουηδία το 1993.
__________ NOD32 5061 (20100426) Information __________This message was checked by NOD32 antivirus system.http://www.eset.com/__________
********
ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ κ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
Το ΔΝΤ ΠΡΟΜΗΝΥΜΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΥΜΦΟΡΩΝ
ΔΗΛΩΣΗ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
Με τον κοινό νου που διαθέτω, δεν μπορώ να εξηγήσω και ακόμα περισσότερο να δικαιολογήσω την ταχύτητα με την οποία κατρακύλησε η χώρα μας από τα επίπεδα του 2009 σε τέτοιο σημείο, ώστε με το ΔΝΤ να απολέσουμε ένα μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας και να τεθούμε σε καθεστώς κηδεμονίας. Και είναι περίεργο ότι κανείς έως τώρα δεν ασχολήθηκε με το πιο απλό, δηλαδή την οικονομική μας διαδρομή με αριθμούς και στοιχεία από τότε έως τώρα, ώστε να καταλάβουμε κι εμείς οι αδαείς τους πραγματικούς λόγους αυτής της πρωτοφανούς και ιλιγγιώδους εξελίξεως, που έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της εθνικής μας αυτοτέλειας και μαζί της την διεθνή ταπείνωση. Ακούω για το χρέος των 360 δισεκατομμυρίων, όμως συγχρόνως βλέπω ότι τα ίδια και μεγαλύτερα χρέη έχουν πολλές άλλες χώρες. Άρα δεν μπορεί να είναι αυτή η βασική αιτία της κακοδαιμονίας. Επίσης με προβληματίζει το στοιχείο της υπερβολής στα διεθνή χτυπήματα με στόχο την χώρα μας, μαζί με ένα τόσο καλά εναρμονισμένο συντονισμό εναντίον μιας ασήμαντης οικονομικά χώρας, που καταντά ύποπτος. Έτσι οδηγούμαι στο συμπέρασμα ότι κάποιοι μας ντρόπιασαν και μας φόβισαν, για να μας οδηγήσουν στο ΔΝΤ, που αποτελεί βασικό παράγοντα της επεκτατικής πολιτικής των ΗΠΑ και όλα τα άλλα περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης ήταν στάχτη στα μάτια μας, για να μη φανεί ότι πρόκειται για μια καθαρά αμερικανική πρωτοβουλία, για να μας ρίξει σε μια εν πολλοίς τεχνητή οικονομική κρίση, ώστε να φοβηθεί ο λαός μας, να φτωχύνει, να χάσει πολύτιμες κατακτήσεις και τέλος να γονατίσει, έχοντας δεχθεί να τον κυβερνούν ξένοι. Όμως γιατί; Για να εξυπηρετηθούν ποια σχέδια και ποιοι στόχοι; Παρ’ ό,τι υπήρξα και παραμένω οπαδός της ελληνοτουρκικής φιλίας, εν τούτοις πρέπει να πω ότι με φοβίζει αυτή η αιφνίδια σύσφιξη των κυβερνητικών σχέσεων, οι επαφές υπουργών και άλλων παραγόντων, οι επισκέψεις στην Κύπρο και η έλευση του Ερντογκάν. Υποψιάζομαι ότι πίσω απ’ αυτά κρύβεται η αμερικανική πολιτική με τα ύποπτα σχέδιά της, που αφορούν τον γεωγραφικό μας χώρο, την ύπαρξη υποθαλάσσιων κοιτασμάτων, το καθεστώς της Κύπρου, το Αιγαίο, τους βόρειους γείτονές μας και την αλαζονική στάση της Τουρκίας, με μόνο εμπόδιο την καχυποψία και την εναντίωση του ελληνικού λαού. Όλοι γύρω μας, ποιος λίγο ποιος πολύ, είναι δεμένοι στο άρμα των ΗΠΑ. Η μόνη παραφωνία εμείς, που από την επιβολή της Χούντας και την απώλεια του 40% της Κύπρου ως τους εναγκαλισμούς με τα Σκόπια και τους υπερεθνικιστές Αλβανούς, δεχόμαστε συνεχώς χτυπήματα δίχως να βάλουμε μυαλό. Θα έπρεπε λοιπόν να καταργηθούμε ως λαός και αυτό ακριβώς γίνεται σήμερα. Καλώ τους οικονομολόγους, πολιτικούς, αναλυτές να με διαψεύσουν. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει άλλη λογικοφανής εξήγηση παρά το γεγονός ότι υπήρξε μια διεθνής συνωμοσία, στην οποία συμμετείχαν και οι Ευρωπαίοι φιλοαμερικανοί τύπου Μέρκελ, η ευρωπαϊκή Τράπεζα, ο διεθνής αντιδραστικός τύπος, που όλοι μαζί συνωμότησαν για το «μεγάλο κόλπο» της υποβάθμισης ενός ελεύθερου Λαού σε υποτελή. Τουλάχιστον εγώ δεν μπορώ να δώσω καμμία άλλη εξήγηση. Παραδέχομαι όμως ότι δεν διαθέτω ειδικές γνώσεις αλλά μιλώ βασισμένος στον κοινό νου. Ίσως και πολλοί άλλοι να σκέφτονται όπως εγώ κι αυτό ίσως το δούμε στις μέρες που θα ‘ρθουν. Πάντως θα ήθελα να προετοιμάσω την κοινή γνώμη και να τονίσω ότι εάν η ανάλυσή μου είναι ορθή, τότε η οικονομική κρίση (που όπως είπα μας επεβλήθη) δεν είναι παρά μόνο το πρώτο πικρό ποτήρι στο λουκούλειο γεύμα που θα ακολουθήσει και που αυτή τη φορά θα αφορά ζωτικά και κρίσιμα εθνικά μας θέματα, που δεν θα ήθελα ούτε να φανταστώ πού θα μας οδηγήσουν. Μακάρι να έχω άδικο.
Αθήνα, 27.4.2010 Μίκης Θεοδωράκης
***********
ΕΠΙΜΥΘΙΟΝ
____Στίς κρίσιμες στιγμές τήν δόξα της Ελλάδος έσωσαν μερικοί γενναίοι, που δεν προσκύνησαν τον οποιοδήποτε κατακτητή, αλλά επέδειξαν αξιοθαύμαστο ηρωϊσμό. Δεν ετόλμησαν να ψελλίοσυν το ευχαριστώ του κ. Σημίτη, αλλά ακολούθησαν την επιταγήν των αρχαλίων Σπαρτιατών: " ή ταν ή επί τάς" ! Δηλ. Να ξαναγυρίσεις από τη μάχη ή εσύ με την ασπίδα σου ή (να σε φέρουν) πάνω στην ασπίδα σου (νεκρό).
Να ένα παράδειγμα. Θαυμάστε το! ΚΩΝΣΤ. ΚΟΥΚΙΔΗΣ!
+ Ο Κ & Αι. Αμβρόσιος
Κουκίδης Κων/νος : Τέτοια παλληκάρια βγάζει μέχρι και σήμερα η Ελλάδα!
Όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα ..."Όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, 27 Απριλίου 1941, η πρώτη τους δουλειά ήταν να στείλουν ένα απόσπασμα υπό τον λοχαγό Γιάκομπι και τον υπολοχαγό Έλσνιτς για να κατεβάσει τη Γαλανόλευκη από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και να...υψώσει τη σβάστικα.Δεξιά ο Παρθενώνας, αριστερά οι Καρυάτιδες. Από τήν εληά τής Αθηνάς οι Γερμανοί αντικρύζουν στό ακραίο σημείο τού βράχου τής Ακρόπολης πού δεσπόζει τής πόλης, τήν γαλανόλευκη σημαία πού θ' αντικατασταθή από τόν αγκυλωτό σταυρό. Η εθνική Σημαία με το μεγάλο σταυρό στην μέση λάμπει και τα χρώματά της τονίζουν και τονίζονται από τον Παρθενώνα που στέκει αγέρωχος και όμορφος όπως πάντα.Εκεί στην θέση Καλλιθέα, στο ανατολικό σημείο του Ιερού Βράχου ο επικεφαλής του αποσπάσματος ζήτησε από τον εύζωνο που φρουρούσε τη σημαία μας να την κατεβάσει και να την παραδώσει.
Ο απλός αυτός φαντάρος, όταν στις 8:45 το πρωϊ έφθασαν μπροστά του οι κατακτητές της χώρας μας και με το δάκτυλο στην σκανδάλη των πολυβόλων τους, τον διέταξαν να κατεβάσει το Εθνικό μας σύμβολο, δεν έδειξε κανένα συναίσθημα. Δεν πρόδωσε την τρικυμία της ψυχής του. Ψυχρός, άτεγκτος και αποφασισμένος.. απλά αρνήθηκε! Οι ώρες της περισυλλογής, που μόνος του είχε περάσει δίπλα στην σημαία, τον είχαν οδηγήσει στη μεγάλη απόφαση."ΟΧΙ"! Αυτό μονάχα πρόφερε και τίποτε άλλο. Μια απλή λέξη, με πόση όμως τεράστια σημασία και αξία. Η Ελληνική μεγαλοσύνη σε όλη την απλή μεγαλοπρέπειά της κλεισμένη μέσα σε δύο συλλαβές! Ξέρουν απ' αυτά οι Έλληνες..Ο λοχαγός Γιάκομπι διέταξε έναν Γερμανό στρατιώτη να το πράξει. Ο στρατιώτης την κατέβασε κι αφού με τη βοήθεια ενός συναδέλφου του την δίπλωσε πολύ προσεκτικά, την παρέδωσε στα χέρια του Έλληνα φρουρού. Ο εύζωνας κοίταξε για λίγα δευτερόλεπτα με κατεβασμένο κεφάλι το διπλωμένο γαλανόλευκο πανί πάνω στα χέρια του. Κι ύστερα τυλίχτηκε με τη σημαία, έτρεξε ως την άκρη του Ιερού Βράχου και μπρος στα μάτια των εμβρόντητων Γερμανών ρίχτηκε μ' ένα σάλτο στον γκρεμό, βάφοντας το εθνικό μας σύμβολο με το τίμιο αίμα του.Οι Γερμανοί σκύβουν πάνω από τό κενό: 60 μέτρα πιό κάτω, κείτεται ο Εύζωνας, νεκρός πάνω στόν βράχο, σκεπασμένος μέ τό σάβανο πού διάλεξε. Οι δύο Γερμανοί αξιωματικοί, πού είναι επί κεφαλής τών εμπροσθοφυλακών, ο αρχηγός ιππικού Γιάκομπι καί ο λοχαγός Έλσνιτς τής 6ης ορεινής μεραρχίας, χρησιμοποιούν τόν ραδιοφωνικό σταθμόν Αθηνών γιά νά στείλουν μήνυμα στόν Χίτλερ:«Μάϊν Φύρερ, στίς 27 Απριλίου, στίς 8 καί 10, εισήλθαμε εις τάς Αθήνας, επί κεφαλής τών πρώτων γερμανικών τμημάτων στρατού, καί στίς 8 καί 45, υψώσαμε τήν σημαία τού Ράϊχ πάνω στήν Ακρόπολη καί στό Δημαρχείο. Χάϊλ, μάϊν Φύρερ». Η γερμανική στρατιωτική διοίκηση Αθηνών υποχρέωσε την προδοτική κυβέρνηση Τσολάκογλου να δημοσιεύσει στον Τύπο ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ο φρουρός της σημαίας μας, υπέστη έμφραγμα από την συγκίνηση όταν του ζητήθηκε να την παραδώσει. Όμως οι στρατιώτες κι οι επικεφαλής του γερμανικού αποσπάσματος είχαν συγκλονιστεί απ' αυτό που είδαν και δεν κράτησαν το στόμα τους κλειστό. Στις 9 Ιουνίου η είδηση δημοσιεύθηκε στην DAILY MAIL με τίτλο: "A Greek carries his flag to the death" (Ένας Έλληνας φέρει την σημαία του έως τον θάνατο).Η θυσία του Έλληνα στρατιώτη έγινε αιτία να εκδοθεί διαταγή από τον Γερμανό φρούραρχο να υψώνεται και η ελληνική σημαία δίπλα στη γερμανική. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, εκεί στα Αναφιώτικα κάτω από τον Ιερό Βράχο, ζούσαν ακόμα αυτόπτες μάρτυρες, που είδαν το παλληκάρι να γκρεμοτσακίζεται μπροστά στα μάτια τους τυλιγμένο με την Γαλανόλευκη. Και κάθε χρόνο, στο μνημόσυνό του στις 27 Απριλίου, άφηναν τα δάκρυά τους να κυλήσουν στη μνήμη του. Ουδείς ενδιαφέρθηκε ποτέ να καταγράψει την μαρτυρία τους. Κωνσταντίνος Κουκίδης είναι τ' όνομα του ευζώνου (κατά μια άλλη άποψη ήταν 17χρονος νέος της Εθνικής Οργανώσεως Νέων αλλά τι σημασία έχει. Κωνσταντίνος Κουκίδης είναι τ' όνομα αυτού του ΕΛΛΗΝΑ και στολή του η Σημαία μας. Μας τον έχουν κρύψει, μας τον έχουν κλέψει. Κλείστε κι αυτόν τον εθνομάρτυρα στην ψυχή σας κοντά στους άλλους. Απαιτείστε να γραφτεί τ' όνομά του στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας. Ψιθυρίστε το, έστω και βουβά, μέσα σας, κάθε φορά που αντικρύζετε τη σημαία μας. Πείτε στα παιδιά σας ότι αυτή η σημαία, έχει βυζάξει ποταμούς ελληνικού αίματος, για να μπορεί αγέρωχη να κυματίζει την τιμή και την αξιοπρέπειά μας"
------------------------------------------------------
Η παράδοση διέσωσε ότι την 27ην Απριλίου 1941, ο Έλληνας φρουρός της Σημαίας στην Ακρόπολη, με την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, για να μην την παραδώσει, τυλίχθηκε με αυτήν και ρίχθηκε στο κενό από ύψος 200 μέτρων. Ο αυτόχειρας ήταν ο στρατιώτης Κωνσταντίνος Κουκίδης. Το παραπάνω γεγονός μνημονεύθηκε:
Σε ανταπόκριση από το Κάιρο την 9ην Ιουνίου 1941 της αγγλικής εφημερίδος "Daily Mail".
Από τον Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο στο ημερολόγιό του.
Από τον λογοτέχνη μας Μενέλαο Λουντέμη στο έργο του "Αυτοί που φέρανε την καταχνιά".
Στο λεύκωμα "Έπεσαν για τη ζωή", έκδοση της Κ.Ε. του ΚΚΕ.
Σε πολλές επιστολές αναγνωστών του ημερήσιου αθηναϊκού Τύπου.
http://www.panellines.gr/ethnika/epos40/k_koukidis.htm
ΑΛΛΟΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΑΙΑ, ΜΕ ΤΗ ΣΗΜΑΙΑ!
ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΚΑΙΝΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ!
Αναρτήθηκε από ΣΤΟΧΑΖΟΜΑΙ και ΓΡΑΦΩ...... στις 11:08 μ.μ.
Ετικέτες ΘΕΣΕΙΣ και ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ: Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ Δ.Ν.Τ.
Πέμπτη 29 Απριλίου 2010
Σάββατο 3 Απριλίου 2010
ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟΝ-«ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΣΑΒΒΑΤΟ»
**********ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟΝ*********
«ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΣΑΒΒΑΤΟ»
Το «Άγιον και Μέγα Σάββατον» είναι η ημέρα που συνδέει τη Μεγάλη Παρασκευή -την ημέρα του Σταυρού- με την Κυριακή , ημέρα της Ανάστασης του Κυρίου। Για πολλούς ανθρώπους, η αληθινή φύση και το νόημα αυτού του «συνδέσμου», η ουσιαστική αναγκαιότητα αυτής της «ενδιάμεσης ημέρας» παραμένει άγνωστη, ή ίσως σκοτεινή. Για μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που εκκλησιάζονται οι «σπουδαιότερες» ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι η Μεγάλη Παρασκευή και η Κυριακή, δηλαδή ο Σταυρός και η Ανάσταση. Χωρίς το Μεγάλο Σάββατο όμως αυτές οι δύο ημέρες παραμένουν, κατά κάποιο τρόπο, «ασύνδετες». Έχουμε δηλαδή μια ημέρα λύπης και υστέρα έρχεται η ημέρα της χαράς. Σ’ αυτή τη διαδοχή η λύπη απλά αντικαθίσταται από τη χαρά… Αλλά σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας που εκφράζεται στη λειτουργική της παράδοση, η φύση αυτής της διαδοχής δεν είναι μια απλή αντικατάσταση. Η Εκκλησία διακηρύσσει ότι ο Χριστός «επάτησε τω θανάτω τον θάνατον». Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και πριν από την Ανάσταση συμβαίνει κάποιο γεγονός στο οποίο η λύπη δεν αντικαθίσταται απλά από τη χαρά, αλλά μεταμορφώνεται σε χαρά. Το Μεγάλο Σάββατο είναι ακριβώς η ημέρα αυτής της μεταμόρφωσης , η ημέρα κατά την οποία η νίκη έρχεται από μέσα και εξαφανίζει την ήττα, η ημέρα οπότε έχουμε την ευκαιρία να ηρεμήσουμε και να σκεφτούμε, πριν από την Ανάσταση, το θάνατο του ίδιου του θανάτου … Όλα αυτά εκφράζονται, και πολύ περισσότερο βιώνονται, κάθε χρόνο στη διάρκεια αυτής της υπέροχης πρωινής ακολουθίας του Μεγάλου Σαββάτου. Η Θεία Λειτουργία αυτής της ημέρας γίνεται για μας ένα σωτήριο μεταμορφωτικό παρόν.
Ερχόμενοι στο ναό το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου έχουμε ολοκληρώσει τις ακολουθίες της Μεγάλης Παρασκευής. Σήμερα στους ενοριακούς ναούς ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου ψέλνεται τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ. Η λύπη της Μεγάλης Παρασκευής είναι, επομένως, το εισαγωγικό θέμα, το σημείο έναρξης θα λέγαμε, του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου. Αρχίζει σαν νεκρώσιμη ακολουθία, σαν θρήνος σε νεκρό σώμα. Οι ιερείς βγαίνουν από το ιερό και στέκονται μπροστά στον Επιτάφιο, θυμιατίζουν αργά τον Επιτάφιο, τις εικόνες και όλο το εκκλησίασμα. Όλοι μαζί, λαός και κληρικοί, στεκόμαστε μπροστά στον τάφο του Κυρίου μας και συγκεντρώνουμε τη σκέψη μας στο μεγάλο γεγονός του Θανάτου Του, της φαινομενικής ήττας. Κείνη τη στιγμή αρχίζουμε να ψάλλουμε τα εγκώμια σε τρεις στάσεις. Τα εγκώμια είναι τροπάρια που λέγονται με στίχους από τον «Άμωμο» δηλαδή, τον 118ο Ψαλμό.
«Μακάριοι οι άμωμοι εν οδώ, οι παρευόμενοι εν νόμω Κυρίου.» (Ψαλμ. 118,1).
«Η ζωή εν τάφω, κατετέθης Χριστέ…»
Με τα τροπάρια αυτά των εγκωμίων εκφράζεται ο τρόμος και το δέος των ανθρώπων και όλης της δημιουργίας μπροστά στο θάνατο του Ιησού Χριστού.
«Ευλογητός ει Κύριε, δίδαξόν με τα δικαιώματα σου». (Ψαλμ. 118,12).
«Απορεί και φύσις, νοερά και πληθύς, η ασώματος Χριστέ, το μυστήριον της αφράστου και αρρήτου σου ταφής».
«Σος ειμί εγώ, σώσόν με, ότι τα δικαιώματα σου εξεζήτησα» (Ψαλμ. 118, 94).
«Τέτρωμαι δεινώς, και σπαράττομαι τα σπλάχνα Λόγε, βλέπουσα την άδικόν σου σφαγήν έλεγεν η πάναγνος εν κλαυθμώ».
Παρ’ όλον αυτόν το θρήνο και μαζί με τη θλίψη και τον πόνο, κάτι άλλο, κάτι νέο, κάνει την εμφάνιση του και σιγά-σιγά θα γίνει περισσότερο φανερό. Πρώτα απ’ όλα το βλέπουμε στον Ψαλμό 118 που αρχίζει με τη λέξη «Μακάριοι…» Ευλογημένοι οι άμωμοι οι πορευόμενοι κατά το νόμο του Κυρίου. Ο Ψαλμός αυτός στη λειτουργική παράδοση των πρώτων αιώνων της Εκκλησίας μας αποτελούσε έναν από τους βασικούς ύμνους του Μεσονυκτικού και του Όρθρου της Κυριακής. Η ημέρα της Κυριακής, όπως είναι γνωστό είναι η εβδομαδιαία ανάμνηση της Ανάστασης του Χριστού . Σήμερα στην πράξη της Εκκλησίας μας ο Ψαλμός 118 διαβάζεται (ή ψέλνεται) στη νεκρώσιμη ακολουθία. Το περιεχόμενο του Ψαλμού αυτού δεν είναι καθόλου νεκρώσιμο. Έχουμε στους στίχους του την καθαρότερη και πληρέστερη έκφραση αγάπης για το νόμο του θεού, δηλαδή για το σχέδιο του Θεού για τον άνθρωπο και τη ζωή του. Η πραγματική ζωή, η ζωή την οποία έχασε ο άνθρωπος ύστερα από την αμαρτία του, βρίσκεται στην τήρηση και την εκπλήρωση του θείου Νόμου, στη ζωή με τον Θεό και για τον Θεό, για την όποια δημιουργήθηκε ο άνθρωπος.
«Εν τη οδώ των μαρτυρίων σου ετέρφθην, ως επί παντί πλούτω» (Ψαλμ. 118. 14).
«Εν τοις δικαιώμασί σου μελετήσω, ουκ επιλήσομαι των λόγων σου» (Ψαλμ. 118. 16).
Επειδή ο Ιησούς Χριστός είναι η εικόνα της τέλειας τήρησης του θείου Νόμου, και όλη η ζωή Του είχε έναν και μόνο σκοπό, την πλήρη υπακοή στο θέλημα του Πατρός Του, η Εκκλησία ερμηνεύει αυτό τον Ψαλμό σαν τα λόγια του ίδιου του Χριστού προς τον Πατέρα Του: «Ίδε ότι τας εντολάς σου ηγάπησα · Κύριε, εν τω ελέει σου ζήσόν με» (Ψαλμ. 118, 159).
Ο θάνατος του Ιησού Χριστού είναι η τελική απόδειξη της αγάπης Του για το θέλημα του Θεού και της υπακοής Του στον πατέρα Του. Είναι μια πράξη καθαρής υπακοής και πλήρους εμπιστοσύνης στο θέλημα του Πατέρα · και για την Εκκλησία, ακριβώς αυτή η μέχρι τέλους υπακοή, αυτή η τέλεια κένωση του Υιού, βάζει το θεμέλιο και κάνει την αρχή για τη νίκη. Ο Πατέρας επιθυμεί αυτόν το θάνατο, ο Υιός τον αποδέχεται, αποδέχεται αποκαλύπτοντας άνευ ορών πίστη στην τελειότητα του θελήματος του Πατέρα και στην αναγκαιότητα αυτής της θυσίας του Υιού από τον Πατέρα. Ο Ψαλμός 118 είναι ψαλμός τέτοιας υπακοής και γι’ αυτό αποτελεί μια προαγγελία ότι μ’ αυτή την υπακοή αρχίζει ο θρίαμβος…
Αλλά γιατί άραγε ο Πατέρας να επιθυμεί αυτό το θάνατο; Γιατί ο θάνατος του Υιού είναι αναγκαίος; Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα είναι το τρίτο θέμα που αναφέρουν οι ύμνοι του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου. Το βλέπουμε πρώτα στα τροπάρια των Αίνων που ακολουθούν ύστερα από στίχους του Ψαλμού 118. Στα τροπάρια αυτά ο θάνατος του Χριστού περιγράφεται σαν κάθοδος στον Άδη.
«Σήμερον συνέχει τάφος, τον συνέχοντα παλάμη την κτίσιν·· καλύπτει λίθος, τον καλύψαντα αρετή τους ουρανούς·· υπνοί η ζωή, και Άδης τρέμει και Αδάμ των δεσμών απολύεται. Δόξα τη ση οικονομία, δι’ ης τελέσας πάντα σαββατισμόν αιώνιον, εδωρήσω ημίν την παναγίαν εκ νεκρών σον ανάστασιν».
«Άδης» δεν είναι κάποιος τόπος, αλλά στη βιβλική γλώσσα σημαίνει αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα του θανάτου, την κατάσταση του σκότους, της απελπισίας, της καταστροφής, ό,τι δηλαδή είναι ο θάνατος. Και αυτή η πραγματικότητα του θανάτου – την οποία φυσικά δεν δημιούργησε ο Θεός, ούτε τη θέλησε ποτέ για τα δημιουργήματα Του – τονίζει έντονα ότι ο «Άρχων του κόσμου τούτου » έχει τεράστια δύναμη στον κόσμο. Σατανάς, Αμαρτία, Θάνατος είναι o ι «διαστάσεις» του Άδη · είναι το περιεχόμενο του. Διότι η αμαρτία έρχεται από το Σατανά και ο θάνατος είναι το αποτέλεσμα της αμαρτίας: «δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθεν και δια της αμαρτίας ο θάνατος» (Ρωμ. 5,12). «Εβασίλευσεν ο θάνατος από Αδάμ μέχρι Μωϋσέως» (Ρωμ. 5,14). Έτσι όλο το σύμπαν έγινε ένα απέραντο κοσμικό νεκροταφείο και καταδικάστηκε στην καταστροφή και την απόγνωση. Γι’ αυτό ο θάνατος είναι ο «έσχατος εχθρός» (Α’ Κορ. 15, 27) ο οποίος καταργείται , νικιέται μόνο με το θάνατο του σαρκωθέντος Χριστού. Αυτή η συνάντηση με το θάνατο είναι η «ώρα» του Χριστού για την οποία είπε: «αλλά δια τούτο ήλθον εις την ώραν ταύτην» (Ίω. 12, 27)… και τώρα αυτή η «ώρα» ήρθε · και ο Υιός του Θεού εισέρχεται στη χώρα του θανάτου, πεθαίνει. Oι Πατέρες της Εκκλησίας μας, συνήθως, περιγράφουν αυτή τη στιγμή σαν μια μονομαχία ανάμεσα στον Χριστό και το Θάνατο, στο Χριστό και το Σατανά. Γιατί αυτός ο θάνατος, ο θάνατος του Χριστού, θα ήταν ή ο τελικός θρίαμβος του Σατανά, ή η τελειωτική και αμετάκλητη ήττα του.
Η μονομαχία του Ιησού Χριστού με το Σατανά εκτελείται σε διάφορα στάδια. Στην αρχή οι δυνάμεις του κακού φαίνεται να θριαμβεύουν. Ο Δίκαιος σταυρώνεται, εγκαταλείπεται από όλους, υπομένει εξευτελιστικό θάνατο. Κατεβαίνει στον «Άδη» και εγκαθίσταται στην περιοχή του σκότους και της απόγνωσης… Αλλά, ακριβώς αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, αποκαλύπτεται το πραγματικό νόημα αυτού του θανάτου. Εκείνος που πεθαίνει στο Σταυρό έχει τη ζωή μέσα Του – είναι ο ίδιος ζωή. Δηλαδή η ζωή Του δεν είναι κάποια δωρεά που Του δόθηκε από κάποιον άλλον από έξω, δωρεά που θα μπορούσε, κατά συνέπεια, να Του αφαιρεθεί, αλλά είναι ο ίδιος ζωή · η ζωή είναι η ίδια η ουσία Του. Διότι Αυτός είναι η ζωή και η πηγή κάθε ζωής. «Εν αυτώ ζωή ην, και η ζωή ην το φως των ανθρώπων». (Ιω. 1, 4). Ο άνθρωπος Ιησούς πεθαίνει, αλλά αυτός ο Άνθρωπος είναι ο Υιός του Θεού. Σαν άνθρωπος μπορεί πραγματικά να πεθάνει, αλλά «εν Αυτώ» ο ίδιος ο Θεός εισέρχεται στην πραγματικότητα του θανάτου, συμμετέχει στο θάνατο . Αυτό είναι το μοναδικό, το αναλλοίωτο νόημα του θανάτου του Χριστού. Ο Άνθρωπος που πεθαίνει είναι Θεός, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, είναι ο Θεάνθρωπος. Ο Θεός είναι ο Άγιος, ο Αθάνατος. Εκείνος ο οποίος «ασυγχήτως, ατρέπτως, αναλλοιώτως γέγονεν άνθρωπος» και μόνο σ’ αυτή την ενότητα του Θεού και του Ανθρώπου, στο πρόσωπο του Χριστού, μπορεί ο ανθρώπινος θάνατος να προσληφθεί από τον θεό, να ξεπεραστεί και να καταστραφεί γιατί ο Χριστός «επάτησε τω θανάτω τον θάνατον».
Τώρα λοιπόν – ύστερα απ’ όλα αυτά – καταλαβαίνουμε γιατί ο Θεός επιθυμεί αυτόν το θάνατο, γιατί ο Πατέρας προσφέρει το Μονογενή Υιό Του να θανατωθεί. Θέλει, διακαώς, όλο το ανθρώπινο γένος να σωθεί, το επιθυμεί, αλλά δεν το επιβάλλει. Δηλαδή αυτή η νίκη κατά του θανάτου δεν είναι πράξη της θεϊκής Του δύναμης. Ο Ιησούς Χριστός στον κήπο της Γεθσημανής είχε πει: «δοκείς ότι ου δύναμαι άρτι παρακαλέσαι τον πατέρα μου, και παραστήσει μοι πλείους ή δώδεκα λεγεώνας αγγέλων;» (Ματθ. 26, 53). Δεν χρησιμοποιεί όμως τη θεϊκή Του δύναμη, ούτε κάποιον εκβιασμό, έστω και αν αυτή η βία μπορεί να φέρει σωτηρία. Η νίκη Του, λοιπόν, κατά του θανάτου είναι πράξη αγάπης, ελευθερίας και αβίαστης παράδοσης στον θεό Πατέρα Του. Γιατί ο θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ελεύθερο να αγαπάει και να αφοσιώνεται στον θεό μέσα σε πλήρη ελευθερία, χωρίς καταναγκασμούς και πιέσεις. Κάθε άλλος τρόπος σωτηρίας θα ερχόταν σε αντίθεση με τη φύση του ανθρώπου και επομένως δεν θα ήταν πραγματική σωτηρία. Ακριβώς γι’ αυτό ήταν αναγκαίο να σαρκωθεί και να σταυρωθεί ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Με τη Σάρκωση και το θάνατο του Χριστού ο άνθρωπος επανακτά την αγάπη και την υπακοή. Με το Χριστό ο άνθρωπος ξεπερνάει την αμαρτία και το κακό. Είναι ουσιαστικό ότι ο θάνατος δεν καταπατήθηκε μόνο από τον θεό, αλλά ξεπεράστηκε και νικήθηκε μέσα στην ίδια την ανθρώπινη φύση από τον άνθρωπο και δια του άνθρωπου. «Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος, και δι’ ανθρώπου ανάστασις νεκρών. Ώσπερ γαρ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν, ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται.» (Α’ Κορ. 15, 21-22).
Ο Ιησούς Χριστός τελείως ελεύθερα δέχεται το θάνατο. Λέει δε για τη ζωή Του: «Ουδείς αίρει αυτήν απ’ εμού, αλλ’ εγώ τίθημι αυτήν απ’ εμαυτού» (Ιω. 10, 18). Θυσιάζει οικειοθελώς τη ζωή Του αλλά όχι χωρίς πάλη. Στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου διαβάζουμε: «…ήρξατο λυπείσθαι και αδημονείν… λέγει τοις μαθηταίς · περίλυπος εστίν η ψυχή μου έως θανάτου» (Ματθ. 26, 37). Αυτή τη στιγμή της αγωνίας Του κορυφώνεται το μέτρο της υπακοής Του, και επομένως εδώ βρίσκεται και η εξουδετέρωση, η καταστροφή της ηθικής ρίζας του θανάτου , του θανάτου σαν αποτέλεσμα της αμαρτίας και της παρακοής.
Όλη η ζωή του Ιησού Χριστού είναι ζωή «εν θεώ» – όπως ακριβώς πρέπει να είναι η ζωή κάθε ανθρώπου – είναι «Ζωή πε πληρωμένη». Αυτή η ζωή, η γεμάτη από νόημα και περιεχόμενο, γεμάτη από τον Θεό, ξεπερνάει το θάνατο και καταστρέφει τη δύναμη του. Διότι θάνατος, πάνω απ’ όλα, είναι η στέρηση της ζωής, η διάλυση της ζωής που έχει ξεκοπεί από τη μοναδική πηγή της. Ο θάνατος του Χριστού είναι μια κίνηση αγάπης προς τον Θεό, μια πράξη υπακοής και εμπιστοσύνης, πίστης και τελειότητας – είναι μια πράξη ζωής, («Πάτερ, εις χείρας σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου» Λουκ. 23, 46), η όποια εκμηδενίζει το θάνατο. Η Ζωή είναι ο θάνατος του θανάτου!
Αυτό είναι το νόημα της καθόδου του Χριστού στον Άδη, το νόημα του θανάτου Του που έγινε Νίκη. Και το φως αυτής της νίκης φωταγωγεί την αγρυπνία και το θρήνο μας μπροστά στον Τάφο:«Η ζωή πως θνήσκεις: Πως και τάφω οικείς; του θανάτου το βασίλειον λύεις δε, και του Άδου τους νεκρούς εξανιστάς. Ιησού Χριστέ μου, Βασιλεύ του παντός τι ζητών τοις εν τω Άδη ελήλυθας; ή το γένος απολύσαι των βρωτών;
Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ, και θανάτω σου τον θάνατον ώλεσας και έπήγασας τω κόσμω την ζωήν.
Ως φωτός λυχνία, νυν η σαρξ του Θεού, υπό γην ως υπό μόδιον κρύπτεται, και διώκει τον εν Άδη σκοτασμόν.»
(Τροπάρια από την πρώτη στάση των Εγκωμίων)
Η ζωή μπαίνει στο Βασίλειο του θανάτου. Το θείο Φως λάμπει στα φρικτά σκοτάδια του. Φωτίζει όλους αυτούς που βρίσκονται εκεί, διότι ο Χριστός είναι η ζωή όλων και η μοναδική πηγή κάθε ζωής. Έτσι ο Χριστός πεθαίνει για όλους και ό,τι συμβαίνει στη ζωή Του, συμβαίνει στην ίδια τη ζωή, στη ζωή όλων μας… Αυτή η κάθοδος στον Άδη είναι η συνάντηση της ζωής όλων μας με το θάνατο όλων μας:
«Επί γης κατήλθες, ίνα σώσεις Αδάμ · και εν γη μη ευρηκώς τούτον Δέσποτα, μέχρις Άδου κατελήλυθας ζητών».
(Τροπάριο από την πρώτη στάση των Εγκωμίων). Η λύπη και η χαρά αλληλοχτυπιούνται και τώρα η χαρά είναι εκείνη που νικάει. Τα εγκώμια συμπληρώνονται και ο διάλογος – μονομαχία – ανάμεσα στη Ζωή και το Θάνατο φτάνει στο τέλος. Για πρώτη φορά ακούγεται ο ύμνος της νίκης και του θριάμβου, ο ύμνος της χαράς. Αυτόν τον ύμνο τον ακούμε κάθε Κυριακή στον Όρθρο, καθώς αρχίζουμε την ημέρα της Αναστάσεως:
«Των Αγγέλων ο δήμος, κατεπλάγη ορών σε εν νεκροίς λογισθέντα, του θανάτου δε Σωτήρ, την ισχύν καθελόντα, και συν εαυτώ τον Αδάμ εγείραντα, και εξ Άδου πάντας ελευθερώσαντα.
Τι τα μύρα, συμπαθώς τοις δάκρυσιν, ω μαθήτριαι κιρνάτε; ο αστράπτων εν τω τάφω άγγελος προσεφθέγγετο ταίς μυροφόροις · ίδετε υμείς τον τάφον και ήσθητε · ο Σωτήρ γαρ εξανέστη τον μνήματος»
Έπειτα αρχίζει ο ωραιότατος Κανόνας του Μεγάλου Σαββάτου, στον οποίο, για άλλη μια φορά, συνοψίζονται και εξετάζονται βαθύτερα όλα τα θέματα – από τον νεκρώσιμο θρήνο ως τη νίκη κατά του θανάτου – και τελειώνει με το εξής τροπάριο της Θ’ Ωδής:«Αγαλλιάσθω η κτίσις·· ευφραινέσθωσαν πάντες οι γηγενείς· ο γαρ εχθρός εσκύλευται Άδης· μετά μύρων Γυναίκες προσυπαντάτωσαν· τον Αδάμ συν τη Εύα λυτρούται παγγενή· και τη τρίτη ημέρα εξαναστήσομαι!»
«Και τη τρίτη ημέρα εξαναστήσομαι!» Από δω και μπρος πια η πασχαλινή χαρά αρχίζει να πλημμυρίζει την ακολουθία του Μεγάλου Σαββάτου. Εμείς όμως στεκόμαστε ακόμα μπροστά στον Τάφο, αλλά ο Τάφος αυτός είναι ζωηφόρος! Η Ζωή αναπαύεται «εν τάφω», μια καινούργια δημιουργία ξεπηδάει από τον Τάφο αυτόν. Για μια ακόμα φορά, την ημέρα της αναπαύσεως, την Εβδόμη Ημέρα, ο Δημιουργός «αναπαύσατο από παντός έργου». «Η Ζωή εν τω τάφω και ο Άδης τρέμει», και μεις σιωπάμε και εμβαθύνουμε στο νόημα αυτού του ευλογημένου Σαββάτου και στην ιερή ησυχία Εκείνου που μας ξαναφέρνει στη ζωή. «Δεύτε ίδωμεν την ζωήν ημών, εν τάφω κειμένην, ίνα τους εν τάφοις κείμενους ζωοποιήση». Το πλήρες νόημα και το μυστικό βάθος της «Έβδομης Ημέρας» – του Μεγάλου Σαββάτου – που είναι ημέρα πλήρωσης και αποκορύφωσης, αποκαλύπτεται τώρα εντελώς. Το δοξαστικό των Αίνων μιλάει αποκαλυπτικά:
«Την σήμερον μυστικώς, ο μέγας Μωϋσής προδιετυπούτο λέγων· Και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην· Τούτο γαρ εστί το ευλογημένον Σάββατον, αύτη εστίν η της καταπαύσεως ημέρα· εν η κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ο μονογενής Υιός του Θεού, διά της κατά τον θάνατον οικονομίας, τη σαρκί σαββατίσας· και εις ο ην, πάλιν επανελθών, δια της Αναστάσεως, εδωρήσατο ημίν ζωήν την αιώνιον, ως μόνος αγαθός και φιλάνθρωπος.»
Όταν το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στη διάρκεια του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου, κάνουμε την περιφορά του Επιταφίου – μια απλή και γεμάτη δέος περιφορά γύρω από το ναό – δεν κάνουμε μια επικήδεια πορεία. Όχι. Είναι ο Υιός του Αθανάτου Θεού που πορεύεται μέσα στο σκοτάδι του Άδη και αναγγέλει σε «όλες τις γενεές του Αδάμ» τη χαρά της ερχόμενης ανάστασης. «Αναστήσονται o ι νεκροί, και εγερθήσονται o ι εν τοις μνημείοις, και πάντες οι εν τη γη αγαλλιάσονται».
Όταν μετά την περιφορά του Επιταφίου, γυρίζουμε στο ναό, γνωρίζουμε πια το μυστήριο του ζωοδότου θανάτου του Χριστού. Ο Άδης πατήθηκε. Ο Άδης τρέμει. Μπαίνουμε πια στο τελικό θέμα: την Ανάσταση.
Το Σάββατο, η Εβδόμη Ημέρα, ολοκληρώνει την ιστορία της σωτηρίας, της οποίας η τελευταία πράξη υπήρξε το ξεπέρασμα του θανάτου. Μετά το Σάββατο έρχεται η Πρώτη Ημέρα της νέας δη μιουργίας, της νέας ζωής που βγήκε από τον Τάφο. Το θέμα της Ανάστασης εγκαινιάζεται με το προκείμενον του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου. «Ανάστα, Κύριε, βοήθησον ημίν. Ο Θεός, εν τοις ωσίν ημών ηκούσαμεν».
Ακολουθεί το πρώτο ανάγνωσμα, από τις προφητείες του Ιεζεκιήλ (κεφ. 37), για τα «οστά τα ξηρά». «Έθηκέ με εν μέσω του πεδίου · και τούτο ην μεστόν οστέων ανθρωπίνων ξηρών…» Η προφητεία παρουσιάζει εδώ το θρίαμβο του θανάτου πάνω στον κόσμο και στο σκοτάδι και την χωρίς καμιά ελπίδα καταδίκη σε θάνατο όλου του σύμπαντος . Αλλά ο Θεός μιλάει στον προφήτη. Του αναγγέλλει ότι αυτή η καταδίκη δεν είναι ο τελικός και αμετάκλητος προορισμός του ανθρώπου. Τα «οστά τα ξηρά» θα ακούσουν τους λόγους του Κυρίου. Οι νεκροί θα ζήσουν και πάλι. «Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · ιδού εγώ ανοίγω τα μνήματα υμών, και ανάξω υμάς εκ των μνημάτων υμών και εισάξω υμάς εις την γην του Ισραήλ.» Μετά από την προφητεία αυτή έρχεται το δεύτερο προκείμενο με το ίδιο θέμα – επίκληση:
« Ανάστηθι, Κύριε ο Θεός μου, υψωθήτω η χειρ σου.»
Πως θα συμβεί αυτό; Πως θα πραγματοποιηθεί αυτή η παγκόσμια ανάσταση; Το δεύτερο ανάγνωσμα που ακολουθεί (Α’ Κορ. 5, 6-8 και Γαλ. 3, 13-14) δίνει την απάντηση. «Μικρά ζύμη όλον το φύραμα ζυμοί · και γαρ το Πάσχα ημών, υπέρ ημών ετύθη Χριστός». Ο Ιησούς Χριστός, το «ημέτερον Πάσχα», είναι αυτό το φύραμα της αναστάσεως όλων μας. Όπως ο Θάνατος Του νικάει τον άρχοντα του θανάτου, έτσι και η Ανάσταση Του είναι η απόδειξη της αναστάσεως όλων μας, διότι η ζωή Του είναι πηγή κάθε ζωής. Οι στίχοι του Αλληλούια που ακολουθούν – και που κυρίως ψάλλονται στην Πασχαλινή ακολουθία – αναγγέλλουν την Ανάσταση και επικυρώνουν την τελική απάντηση, τη βεβαιότητα, ότι ο καιρός της νέας δημιουργίας, της ανέσπερης Ημέρας, έχει αρχίσει:
«Αλληλούια, Αλληλούια, Αλληλούια!
Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού και φυγέτωσαν από προσώπου αυτού οι μισούντες αυτόν.
Ως εκλείπει καπνός, εκλειπέτωσαν, ως τήκεται κηρός από πρόσωπον πυρός.
Ούτως απολούνται οι αμαρτωλοί, από προσώπου του Θεού.»
Τα αναγνώσματα από τις προφητείες τελείωσαν. Μέχρι τώρα δεν ακούσαμε παρά μόνο προφητείες. Ακόμα βρισκόμαστε στο Μεγάλο Σάββατο, μπροστά στον τάφο του Χριστού. Θα πρέπει να ζήσουμε όλη τούτη τη μακρυά ημέρα πριν να φτάσουμε στο τέλος της, στα μεσάνυχτα, για ν’ ακούσουμε το: «Χριστός ανέστη!» πριν μπούμε για τα καλά στη γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου. Γι’ αυτό σε τούτη την ορθρινή ακολουθία το τρίτο ανάγνωσμα που την συμπληρώνει είναι από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (κεφ. 27, 62-66) και μας μιλάει, ακόμα μια φορά, για τον Τάφο του Κυρίου και το σφράγισμα του: «οι δε πορευθέντες ησφαλίσαντο τον τάφον σφραγίσαντες τον λίθον μετά της κουστωδίας».
Έτσι τελειώνει ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου που διαβάζεται τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ. Και ακριβώς εδώ, μ’ αυτό το τέλος, γίνεται εντονότερο το εσχατολογικό νόημα αυτής της «ενδιάμεσης ημέρας», του «Ευλογημένου Σαββάτου». Ο Ιησούς Χριστός «ανέστη εκ νεκρών». Την Ανάσταση Του θα τη γιορτάσουμε μεγαλόπρεπα την ημέρα του Πάσχα, την Κυριακή. Αυτή η γιορτή εξαίρει ένα μοναδικό γεγονός του παρελθόντος και συμμετέχει σ’ ένα μυστήριο του μέλλοντος . Ζούμε ήδη τη δική Του Ανάσταση, όχι όμως ακόμα τη δική μας. Εμείς έχουμε δρόμο μπροστά μας να πορευτούμε. Πρέπει να πεθάνουμε, να αποδεχτούμε το θάνατο, το χωρισμό, την καταστροφή. Η πραγματικότητα στην οποία ζούμε σε τούτον τον κόσμο, στον «παρόντα αιώνα» είναι ακριβώς αυτή η πραγματικότητα του Μεγάλου Σαββάτου. Όσα έγιναν αυτό το Σάββατο και τα γιορτάζουμε σήμερα, είναι η αληθινή εικόνα των συνθηκών της ανθρωπότητας σήμερα.
Πιστεύουμε στην Ανάσταση, γιατί ο Ιησούς Χριστός αναστήθηκε, πάτησε «θανάτω» το θάνατο. Προσδοκούμε την Ανάσταση. Ξέρουμε ότι ο Θάνατος του Χριστού εκμηδένισε τη δύναμη του θανάτου. Ο θάνατος δεν αποτελεί πια το απελπισμένο τέλος του άνθρωπου και την καταστροφή του σύμπαντος… Όταν βαπτιζόμαστε στο όνομα της Αγίας Τριάδας, βαπτιζόμαστε στο θάνατο του Χριστού και από κείνη τη στιγμή συμμετέχουμε στη ζωή Του που βγήκε από τον τάφο. Κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα Του, που είναι η τροφή της αθανασίας, της αιωνιότητας. Έχουμε έτσι μέσα μας τη βεβαιότητα της συμμετοχής στην αιώνια ζωή. Όλη η χριστιανική ζωή, η ύπαρξη μας «εν Χριστώ» σταθμίζεται, μετριέται, με αυτές τις ενέργειες μας που μας φέρνουν σε άμεση κοινωνία με τον «νέο αιώνα» της Θείας Βασιλείας, ενώ ακόμα ζούμε εδώ, σ’ αυτή τη γη οπού ο θάνατος είναι το αναπόφευκτο μερίδιο μας.
Αλλά αυτή η ζωή ανάμεσα στην Ανάσταση του Χριστού και στην ημέρα της κοινής ανάστασης δεν είναι ακριβέστατα η ζωή κατά το Μεγάλο Σάββατο; Δεν είναι η προσδοκία , το θεμελιώδες και ουσιαστικό μέρος της χριστιανικής ζωής και εμπειρίας μας; Όλοι μας περιμένουμε… Περιμένουμε με αγάπη, ελπίδα και πίστη. Και αυτή η αναμονή, η προσδοκία για τον ερχομό της ανάστασης και της ζωής του «κόσμου τούτου», της ζωής που «κέκρυπται συν τω Χριστώ” (Κολ. 3, 3-4), αυτή η αυξανόμενη προσδοκία «εν αγάπη και βεβαιότητι», είναι το δικό μας Μεγάλο Σάββατο. «Σιγησάτω πασά σαρξ βροτεία, και στήτω μετά φόβου και τρόμου, και μηδέν γή ϊνον εν εαυτή λογιζέσθω…» ψέλνουμε αντί του Χερουβικού ύμνου στη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Σαββάτου. Σιγά-σιγά καθετί σ’ αυτό τον κόσμο διαπερνιέται από το Φως που έρχεται από κει που προσδοκούμε . Το «είδωλο του κόσμου τούτου» περνάει, χάνεται και αυτή η άφθορη ζωή «εν Χριστώ» γίνεται η μέγιστη και οριστική αξία μας.
Κάθε χρόνο το Μεγάλο Σάββατο, μετά από την πρωινή ακολουθία και τη Θεία Λειτουργία, περιμένουμε τη νύχτα της Ανάστασης και το πλήρωμα της Πασχαλινής ευφροσύνης. Ξέρουμε ότι ώρα με την ώρα έρχεται αυτή η νύχτα και όμως πόσο αργό μας φαίνεται αυτό το πλησίασμα, πόσο μακρυά και ατέλειωτη είναι τούτη η ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου! Αλλ’ όμως αυτή η σιγή, η θαυμαστή ησυχία του Μεγάλου Σαββάτου, δεν είναι το καλύτερο σύμβολο της ζωής μας σ’ αυτό τον κόσμο; Δεν είναι η ζωή μας εδώ στη γη μια συνεχής αναμονή; Δεν βρισκόμαστε πάντοτε στην «ενδιάμεση ημέρα» περιμένοντας το Πάσχα του Κυρίου, προετοιμάζοντας τον εαυτό μας για την ανέσπερη ημέρα της Βασιλείας Του;
Πρωτοπρεσβυτέρου Αλεξάνδρου Σμέμαν, Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ, Σύντομη λειτουργική εξήγηση των ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας. Εκδ. Ακρίτας 1990.
«ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΣΑΒΒΑΤΟ»
Το «Άγιον και Μέγα Σάββατον» είναι η ημέρα που συνδέει τη Μεγάλη Παρασκευή -την ημέρα του Σταυρού- με την Κυριακή , ημέρα της Ανάστασης του Κυρίου। Για πολλούς ανθρώπους, η αληθινή φύση και το νόημα αυτού του «συνδέσμου», η ουσιαστική αναγκαιότητα αυτής της «ενδιάμεσης ημέρας» παραμένει άγνωστη, ή ίσως σκοτεινή. Για μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που εκκλησιάζονται οι «σπουδαιότερες» ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι η Μεγάλη Παρασκευή και η Κυριακή, δηλαδή ο Σταυρός και η Ανάσταση. Χωρίς το Μεγάλο Σάββατο όμως αυτές οι δύο ημέρες παραμένουν, κατά κάποιο τρόπο, «ασύνδετες». Έχουμε δηλαδή μια ημέρα λύπης και υστέρα έρχεται η ημέρα της χαράς. Σ’ αυτή τη διαδοχή η λύπη απλά αντικαθίσταται από τη χαρά… Αλλά σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας που εκφράζεται στη λειτουργική της παράδοση, η φύση αυτής της διαδοχής δεν είναι μια απλή αντικατάσταση. Η Εκκλησία διακηρύσσει ότι ο Χριστός «επάτησε τω θανάτω τον θάνατον». Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και πριν από την Ανάσταση συμβαίνει κάποιο γεγονός στο οποίο η λύπη δεν αντικαθίσταται απλά από τη χαρά, αλλά μεταμορφώνεται σε χαρά. Το Μεγάλο Σάββατο είναι ακριβώς η ημέρα αυτής της μεταμόρφωσης , η ημέρα κατά την οποία η νίκη έρχεται από μέσα και εξαφανίζει την ήττα, η ημέρα οπότε έχουμε την ευκαιρία να ηρεμήσουμε και να σκεφτούμε, πριν από την Ανάσταση, το θάνατο του ίδιου του θανάτου … Όλα αυτά εκφράζονται, και πολύ περισσότερο βιώνονται, κάθε χρόνο στη διάρκεια αυτής της υπέροχης πρωινής ακολουθίας του Μεγάλου Σαββάτου. Η Θεία Λειτουργία αυτής της ημέρας γίνεται για μας ένα σωτήριο μεταμορφωτικό παρόν.
Ερχόμενοι στο ναό το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου έχουμε ολοκληρώσει τις ακολουθίες της Μεγάλης Παρασκευής. Σήμερα στους ενοριακούς ναούς ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου ψέλνεται τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ. Η λύπη της Μεγάλης Παρασκευής είναι, επομένως, το εισαγωγικό θέμα, το σημείο έναρξης θα λέγαμε, του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου. Αρχίζει σαν νεκρώσιμη ακολουθία, σαν θρήνος σε νεκρό σώμα. Οι ιερείς βγαίνουν από το ιερό και στέκονται μπροστά στον Επιτάφιο, θυμιατίζουν αργά τον Επιτάφιο, τις εικόνες και όλο το εκκλησίασμα. Όλοι μαζί, λαός και κληρικοί, στεκόμαστε μπροστά στον τάφο του Κυρίου μας και συγκεντρώνουμε τη σκέψη μας στο μεγάλο γεγονός του Θανάτου Του, της φαινομενικής ήττας. Κείνη τη στιγμή αρχίζουμε να ψάλλουμε τα εγκώμια σε τρεις στάσεις. Τα εγκώμια είναι τροπάρια που λέγονται με στίχους από τον «Άμωμο» δηλαδή, τον 118ο Ψαλμό.
«Μακάριοι οι άμωμοι εν οδώ, οι παρευόμενοι εν νόμω Κυρίου.» (Ψαλμ. 118,1).
«Η ζωή εν τάφω, κατετέθης Χριστέ…»
Με τα τροπάρια αυτά των εγκωμίων εκφράζεται ο τρόμος και το δέος των ανθρώπων και όλης της δημιουργίας μπροστά στο θάνατο του Ιησού Χριστού.
«Ευλογητός ει Κύριε, δίδαξόν με τα δικαιώματα σου». (Ψαλμ. 118,12).
«Απορεί και φύσις, νοερά και πληθύς, η ασώματος Χριστέ, το μυστήριον της αφράστου και αρρήτου σου ταφής».
«Σος ειμί εγώ, σώσόν με, ότι τα δικαιώματα σου εξεζήτησα» (Ψαλμ. 118, 94).
«Τέτρωμαι δεινώς, και σπαράττομαι τα σπλάχνα Λόγε, βλέπουσα την άδικόν σου σφαγήν έλεγεν η πάναγνος εν κλαυθμώ».
Παρ’ όλον αυτόν το θρήνο και μαζί με τη θλίψη και τον πόνο, κάτι άλλο, κάτι νέο, κάνει την εμφάνιση του και σιγά-σιγά θα γίνει περισσότερο φανερό. Πρώτα απ’ όλα το βλέπουμε στον Ψαλμό 118 που αρχίζει με τη λέξη «Μακάριοι…» Ευλογημένοι οι άμωμοι οι πορευόμενοι κατά το νόμο του Κυρίου. Ο Ψαλμός αυτός στη λειτουργική παράδοση των πρώτων αιώνων της Εκκλησίας μας αποτελούσε έναν από τους βασικούς ύμνους του Μεσονυκτικού και του Όρθρου της Κυριακής. Η ημέρα της Κυριακής, όπως είναι γνωστό είναι η εβδομαδιαία ανάμνηση της Ανάστασης του Χριστού . Σήμερα στην πράξη της Εκκλησίας μας ο Ψαλμός 118 διαβάζεται (ή ψέλνεται) στη νεκρώσιμη ακολουθία. Το περιεχόμενο του Ψαλμού αυτού δεν είναι καθόλου νεκρώσιμο. Έχουμε στους στίχους του την καθαρότερη και πληρέστερη έκφραση αγάπης για το νόμο του θεού, δηλαδή για το σχέδιο του Θεού για τον άνθρωπο και τη ζωή του. Η πραγματική ζωή, η ζωή την οποία έχασε ο άνθρωπος ύστερα από την αμαρτία του, βρίσκεται στην τήρηση και την εκπλήρωση του θείου Νόμου, στη ζωή με τον Θεό και για τον Θεό, για την όποια δημιουργήθηκε ο άνθρωπος.
«Εν τη οδώ των μαρτυρίων σου ετέρφθην, ως επί παντί πλούτω» (Ψαλμ. 118. 14).
«Εν τοις δικαιώμασί σου μελετήσω, ουκ επιλήσομαι των λόγων σου» (Ψαλμ. 118. 16).
Επειδή ο Ιησούς Χριστός είναι η εικόνα της τέλειας τήρησης του θείου Νόμου, και όλη η ζωή Του είχε έναν και μόνο σκοπό, την πλήρη υπακοή στο θέλημα του Πατρός Του, η Εκκλησία ερμηνεύει αυτό τον Ψαλμό σαν τα λόγια του ίδιου του Χριστού προς τον Πατέρα Του: «Ίδε ότι τας εντολάς σου ηγάπησα · Κύριε, εν τω ελέει σου ζήσόν με» (Ψαλμ. 118, 159).
Ο θάνατος του Ιησού Χριστού είναι η τελική απόδειξη της αγάπης Του για το θέλημα του Θεού και της υπακοής Του στον πατέρα Του. Είναι μια πράξη καθαρής υπακοής και πλήρους εμπιστοσύνης στο θέλημα του Πατέρα · και για την Εκκλησία, ακριβώς αυτή η μέχρι τέλους υπακοή, αυτή η τέλεια κένωση του Υιού, βάζει το θεμέλιο και κάνει την αρχή για τη νίκη. Ο Πατέρας επιθυμεί αυτόν το θάνατο, ο Υιός τον αποδέχεται, αποδέχεται αποκαλύπτοντας άνευ ορών πίστη στην τελειότητα του θελήματος του Πατέρα και στην αναγκαιότητα αυτής της θυσίας του Υιού από τον Πατέρα. Ο Ψαλμός 118 είναι ψαλμός τέτοιας υπακοής και γι’ αυτό αποτελεί μια προαγγελία ότι μ’ αυτή την υπακοή αρχίζει ο θρίαμβος…
Αλλά γιατί άραγε ο Πατέρας να επιθυμεί αυτό το θάνατο; Γιατί ο θάνατος του Υιού είναι αναγκαίος; Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα είναι το τρίτο θέμα που αναφέρουν οι ύμνοι του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου. Το βλέπουμε πρώτα στα τροπάρια των Αίνων που ακολουθούν ύστερα από στίχους του Ψαλμού 118. Στα τροπάρια αυτά ο θάνατος του Χριστού περιγράφεται σαν κάθοδος στον Άδη.
«Σήμερον συνέχει τάφος, τον συνέχοντα παλάμη την κτίσιν·· καλύπτει λίθος, τον καλύψαντα αρετή τους ουρανούς·· υπνοί η ζωή, και Άδης τρέμει και Αδάμ των δεσμών απολύεται. Δόξα τη ση οικονομία, δι’ ης τελέσας πάντα σαββατισμόν αιώνιον, εδωρήσω ημίν την παναγίαν εκ νεκρών σον ανάστασιν».
«Άδης» δεν είναι κάποιος τόπος, αλλά στη βιβλική γλώσσα σημαίνει αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα του θανάτου, την κατάσταση του σκότους, της απελπισίας, της καταστροφής, ό,τι δηλαδή είναι ο θάνατος. Και αυτή η πραγματικότητα του θανάτου – την οποία φυσικά δεν δημιούργησε ο Θεός, ούτε τη θέλησε ποτέ για τα δημιουργήματα Του – τονίζει έντονα ότι ο «Άρχων του κόσμου τούτου » έχει τεράστια δύναμη στον κόσμο. Σατανάς, Αμαρτία, Θάνατος είναι o ι «διαστάσεις» του Άδη · είναι το περιεχόμενο του. Διότι η αμαρτία έρχεται από το Σατανά και ο θάνατος είναι το αποτέλεσμα της αμαρτίας: «δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθεν και δια της αμαρτίας ο θάνατος» (Ρωμ. 5,12). «Εβασίλευσεν ο θάνατος από Αδάμ μέχρι Μωϋσέως» (Ρωμ. 5,14). Έτσι όλο το σύμπαν έγινε ένα απέραντο κοσμικό νεκροταφείο και καταδικάστηκε στην καταστροφή και την απόγνωση. Γι’ αυτό ο θάνατος είναι ο «έσχατος εχθρός» (Α’ Κορ. 15, 27) ο οποίος καταργείται , νικιέται μόνο με το θάνατο του σαρκωθέντος Χριστού. Αυτή η συνάντηση με το θάνατο είναι η «ώρα» του Χριστού για την οποία είπε: «αλλά δια τούτο ήλθον εις την ώραν ταύτην» (Ίω. 12, 27)… και τώρα αυτή η «ώρα» ήρθε · και ο Υιός του Θεού εισέρχεται στη χώρα του θανάτου, πεθαίνει. Oι Πατέρες της Εκκλησίας μας, συνήθως, περιγράφουν αυτή τη στιγμή σαν μια μονομαχία ανάμεσα στον Χριστό και το Θάνατο, στο Χριστό και το Σατανά. Γιατί αυτός ο θάνατος, ο θάνατος του Χριστού, θα ήταν ή ο τελικός θρίαμβος του Σατανά, ή η τελειωτική και αμετάκλητη ήττα του.
Η μονομαχία του Ιησού Χριστού με το Σατανά εκτελείται σε διάφορα στάδια. Στην αρχή οι δυνάμεις του κακού φαίνεται να θριαμβεύουν. Ο Δίκαιος σταυρώνεται, εγκαταλείπεται από όλους, υπομένει εξευτελιστικό θάνατο. Κατεβαίνει στον «Άδη» και εγκαθίσταται στην περιοχή του σκότους και της απόγνωσης… Αλλά, ακριβώς αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, αποκαλύπτεται το πραγματικό νόημα αυτού του θανάτου. Εκείνος που πεθαίνει στο Σταυρό έχει τη ζωή μέσα Του – είναι ο ίδιος ζωή. Δηλαδή η ζωή Του δεν είναι κάποια δωρεά που Του δόθηκε από κάποιον άλλον από έξω, δωρεά που θα μπορούσε, κατά συνέπεια, να Του αφαιρεθεί, αλλά είναι ο ίδιος ζωή · η ζωή είναι η ίδια η ουσία Του. Διότι Αυτός είναι η ζωή και η πηγή κάθε ζωής. «Εν αυτώ ζωή ην, και η ζωή ην το φως των ανθρώπων». (Ιω. 1, 4). Ο άνθρωπος Ιησούς πεθαίνει, αλλά αυτός ο Άνθρωπος είναι ο Υιός του Θεού. Σαν άνθρωπος μπορεί πραγματικά να πεθάνει, αλλά «εν Αυτώ» ο ίδιος ο Θεός εισέρχεται στην πραγματικότητα του θανάτου, συμμετέχει στο θάνατο . Αυτό είναι το μοναδικό, το αναλλοίωτο νόημα του θανάτου του Χριστού. Ο Άνθρωπος που πεθαίνει είναι Θεός, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, είναι ο Θεάνθρωπος. Ο Θεός είναι ο Άγιος, ο Αθάνατος. Εκείνος ο οποίος «ασυγχήτως, ατρέπτως, αναλλοιώτως γέγονεν άνθρωπος» και μόνο σ’ αυτή την ενότητα του Θεού και του Ανθρώπου, στο πρόσωπο του Χριστού, μπορεί ο ανθρώπινος θάνατος να προσληφθεί από τον θεό, να ξεπεραστεί και να καταστραφεί γιατί ο Χριστός «επάτησε τω θανάτω τον θάνατον».
Τώρα λοιπόν – ύστερα απ’ όλα αυτά – καταλαβαίνουμε γιατί ο Θεός επιθυμεί αυτόν το θάνατο, γιατί ο Πατέρας προσφέρει το Μονογενή Υιό Του να θανατωθεί. Θέλει, διακαώς, όλο το ανθρώπινο γένος να σωθεί, το επιθυμεί, αλλά δεν το επιβάλλει. Δηλαδή αυτή η νίκη κατά του θανάτου δεν είναι πράξη της θεϊκής Του δύναμης. Ο Ιησούς Χριστός στον κήπο της Γεθσημανής είχε πει: «δοκείς ότι ου δύναμαι άρτι παρακαλέσαι τον πατέρα μου, και παραστήσει μοι πλείους ή δώδεκα λεγεώνας αγγέλων;» (Ματθ. 26, 53). Δεν χρησιμοποιεί όμως τη θεϊκή Του δύναμη, ούτε κάποιον εκβιασμό, έστω και αν αυτή η βία μπορεί να φέρει σωτηρία. Η νίκη Του, λοιπόν, κατά του θανάτου είναι πράξη αγάπης, ελευθερίας και αβίαστης παράδοσης στον θεό Πατέρα Του. Γιατί ο θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ελεύθερο να αγαπάει και να αφοσιώνεται στον θεό μέσα σε πλήρη ελευθερία, χωρίς καταναγκασμούς και πιέσεις. Κάθε άλλος τρόπος σωτηρίας θα ερχόταν σε αντίθεση με τη φύση του ανθρώπου και επομένως δεν θα ήταν πραγματική σωτηρία. Ακριβώς γι’ αυτό ήταν αναγκαίο να σαρκωθεί και να σταυρωθεί ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Με τη Σάρκωση και το θάνατο του Χριστού ο άνθρωπος επανακτά την αγάπη και την υπακοή. Με το Χριστό ο άνθρωπος ξεπερνάει την αμαρτία και το κακό. Είναι ουσιαστικό ότι ο θάνατος δεν καταπατήθηκε μόνο από τον θεό, αλλά ξεπεράστηκε και νικήθηκε μέσα στην ίδια την ανθρώπινη φύση από τον άνθρωπο και δια του άνθρωπου. «Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος, και δι’ ανθρώπου ανάστασις νεκρών. Ώσπερ γαρ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν, ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται.» (Α’ Κορ. 15, 21-22).
Ο Ιησούς Χριστός τελείως ελεύθερα δέχεται το θάνατο. Λέει δε για τη ζωή Του: «Ουδείς αίρει αυτήν απ’ εμού, αλλ’ εγώ τίθημι αυτήν απ’ εμαυτού» (Ιω. 10, 18). Θυσιάζει οικειοθελώς τη ζωή Του αλλά όχι χωρίς πάλη. Στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου διαβάζουμε: «…ήρξατο λυπείσθαι και αδημονείν… λέγει τοις μαθηταίς · περίλυπος εστίν η ψυχή μου έως θανάτου» (Ματθ. 26, 37). Αυτή τη στιγμή της αγωνίας Του κορυφώνεται το μέτρο της υπακοής Του, και επομένως εδώ βρίσκεται και η εξουδετέρωση, η καταστροφή της ηθικής ρίζας του θανάτου , του θανάτου σαν αποτέλεσμα της αμαρτίας και της παρακοής.
Όλη η ζωή του Ιησού Χριστού είναι ζωή «εν θεώ» – όπως ακριβώς πρέπει να είναι η ζωή κάθε ανθρώπου – είναι «Ζωή πε πληρωμένη». Αυτή η ζωή, η γεμάτη από νόημα και περιεχόμενο, γεμάτη από τον Θεό, ξεπερνάει το θάνατο και καταστρέφει τη δύναμη του. Διότι θάνατος, πάνω απ’ όλα, είναι η στέρηση της ζωής, η διάλυση της ζωής που έχει ξεκοπεί από τη μοναδική πηγή της. Ο θάνατος του Χριστού είναι μια κίνηση αγάπης προς τον Θεό, μια πράξη υπακοής και εμπιστοσύνης, πίστης και τελειότητας – είναι μια πράξη ζωής, («Πάτερ, εις χείρας σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου» Λουκ. 23, 46), η όποια εκμηδενίζει το θάνατο. Η Ζωή είναι ο θάνατος του θανάτου!
Αυτό είναι το νόημα της καθόδου του Χριστού στον Άδη, το νόημα του θανάτου Του που έγινε Νίκη. Και το φως αυτής της νίκης φωταγωγεί την αγρυπνία και το θρήνο μας μπροστά στον Τάφο:«Η ζωή πως θνήσκεις: Πως και τάφω οικείς; του θανάτου το βασίλειον λύεις δε, και του Άδου τους νεκρούς εξανιστάς. Ιησού Χριστέ μου, Βασιλεύ του παντός τι ζητών τοις εν τω Άδη ελήλυθας; ή το γένος απολύσαι των βρωτών;
Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ, και θανάτω σου τον θάνατον ώλεσας και έπήγασας τω κόσμω την ζωήν.
Ως φωτός λυχνία, νυν η σαρξ του Θεού, υπό γην ως υπό μόδιον κρύπτεται, και διώκει τον εν Άδη σκοτασμόν.»
(Τροπάρια από την πρώτη στάση των Εγκωμίων)
Η ζωή μπαίνει στο Βασίλειο του θανάτου. Το θείο Φως λάμπει στα φρικτά σκοτάδια του. Φωτίζει όλους αυτούς που βρίσκονται εκεί, διότι ο Χριστός είναι η ζωή όλων και η μοναδική πηγή κάθε ζωής. Έτσι ο Χριστός πεθαίνει για όλους και ό,τι συμβαίνει στη ζωή Του, συμβαίνει στην ίδια τη ζωή, στη ζωή όλων μας… Αυτή η κάθοδος στον Άδη είναι η συνάντηση της ζωής όλων μας με το θάνατο όλων μας:
«Επί γης κατήλθες, ίνα σώσεις Αδάμ · και εν γη μη ευρηκώς τούτον Δέσποτα, μέχρις Άδου κατελήλυθας ζητών».
(Τροπάριο από την πρώτη στάση των Εγκωμίων). Η λύπη και η χαρά αλληλοχτυπιούνται και τώρα η χαρά είναι εκείνη που νικάει. Τα εγκώμια συμπληρώνονται και ο διάλογος – μονομαχία – ανάμεσα στη Ζωή και το Θάνατο φτάνει στο τέλος. Για πρώτη φορά ακούγεται ο ύμνος της νίκης και του θριάμβου, ο ύμνος της χαράς. Αυτόν τον ύμνο τον ακούμε κάθε Κυριακή στον Όρθρο, καθώς αρχίζουμε την ημέρα της Αναστάσεως:
«Των Αγγέλων ο δήμος, κατεπλάγη ορών σε εν νεκροίς λογισθέντα, του θανάτου δε Σωτήρ, την ισχύν καθελόντα, και συν εαυτώ τον Αδάμ εγείραντα, και εξ Άδου πάντας ελευθερώσαντα.
Τι τα μύρα, συμπαθώς τοις δάκρυσιν, ω μαθήτριαι κιρνάτε; ο αστράπτων εν τω τάφω άγγελος προσεφθέγγετο ταίς μυροφόροις · ίδετε υμείς τον τάφον και ήσθητε · ο Σωτήρ γαρ εξανέστη τον μνήματος»
Έπειτα αρχίζει ο ωραιότατος Κανόνας του Μεγάλου Σαββάτου, στον οποίο, για άλλη μια φορά, συνοψίζονται και εξετάζονται βαθύτερα όλα τα θέματα – από τον νεκρώσιμο θρήνο ως τη νίκη κατά του θανάτου – και τελειώνει με το εξής τροπάριο της Θ’ Ωδής:«Αγαλλιάσθω η κτίσις·· ευφραινέσθωσαν πάντες οι γηγενείς· ο γαρ εχθρός εσκύλευται Άδης· μετά μύρων Γυναίκες προσυπαντάτωσαν· τον Αδάμ συν τη Εύα λυτρούται παγγενή· και τη τρίτη ημέρα εξαναστήσομαι!»
«Και τη τρίτη ημέρα εξαναστήσομαι!» Από δω και μπρος πια η πασχαλινή χαρά αρχίζει να πλημμυρίζει την ακολουθία του Μεγάλου Σαββάτου. Εμείς όμως στεκόμαστε ακόμα μπροστά στον Τάφο, αλλά ο Τάφος αυτός είναι ζωηφόρος! Η Ζωή αναπαύεται «εν τάφω», μια καινούργια δημιουργία ξεπηδάει από τον Τάφο αυτόν. Για μια ακόμα φορά, την ημέρα της αναπαύσεως, την Εβδόμη Ημέρα, ο Δημιουργός «αναπαύσατο από παντός έργου». «Η Ζωή εν τω τάφω και ο Άδης τρέμει», και μεις σιωπάμε και εμβαθύνουμε στο νόημα αυτού του ευλογημένου Σαββάτου και στην ιερή ησυχία Εκείνου που μας ξαναφέρνει στη ζωή. «Δεύτε ίδωμεν την ζωήν ημών, εν τάφω κειμένην, ίνα τους εν τάφοις κείμενους ζωοποιήση». Το πλήρες νόημα και το μυστικό βάθος της «Έβδομης Ημέρας» – του Μεγάλου Σαββάτου – που είναι ημέρα πλήρωσης και αποκορύφωσης, αποκαλύπτεται τώρα εντελώς. Το δοξαστικό των Αίνων μιλάει αποκαλυπτικά:
«Την σήμερον μυστικώς, ο μέγας Μωϋσής προδιετυπούτο λέγων· Και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην· Τούτο γαρ εστί το ευλογημένον Σάββατον, αύτη εστίν η της καταπαύσεως ημέρα· εν η κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ο μονογενής Υιός του Θεού, διά της κατά τον θάνατον οικονομίας, τη σαρκί σαββατίσας· και εις ο ην, πάλιν επανελθών, δια της Αναστάσεως, εδωρήσατο ημίν ζωήν την αιώνιον, ως μόνος αγαθός και φιλάνθρωπος.»
Όταν το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στη διάρκεια του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου, κάνουμε την περιφορά του Επιταφίου – μια απλή και γεμάτη δέος περιφορά γύρω από το ναό – δεν κάνουμε μια επικήδεια πορεία. Όχι. Είναι ο Υιός του Αθανάτου Θεού που πορεύεται μέσα στο σκοτάδι του Άδη και αναγγέλει σε «όλες τις γενεές του Αδάμ» τη χαρά της ερχόμενης ανάστασης. «Αναστήσονται o ι νεκροί, και εγερθήσονται o ι εν τοις μνημείοις, και πάντες οι εν τη γη αγαλλιάσονται».
Όταν μετά την περιφορά του Επιταφίου, γυρίζουμε στο ναό, γνωρίζουμε πια το μυστήριο του ζωοδότου θανάτου του Χριστού. Ο Άδης πατήθηκε. Ο Άδης τρέμει. Μπαίνουμε πια στο τελικό θέμα: την Ανάσταση.
Το Σάββατο, η Εβδόμη Ημέρα, ολοκληρώνει την ιστορία της σωτηρίας, της οποίας η τελευταία πράξη υπήρξε το ξεπέρασμα του θανάτου. Μετά το Σάββατο έρχεται η Πρώτη Ημέρα της νέας δη μιουργίας, της νέας ζωής που βγήκε από τον Τάφο. Το θέμα της Ανάστασης εγκαινιάζεται με το προκείμενον του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου. «Ανάστα, Κύριε, βοήθησον ημίν. Ο Θεός, εν τοις ωσίν ημών ηκούσαμεν».
Ακολουθεί το πρώτο ανάγνωσμα, από τις προφητείες του Ιεζεκιήλ (κεφ. 37), για τα «οστά τα ξηρά». «Έθηκέ με εν μέσω του πεδίου · και τούτο ην μεστόν οστέων ανθρωπίνων ξηρών…» Η προφητεία παρουσιάζει εδώ το θρίαμβο του θανάτου πάνω στον κόσμο και στο σκοτάδι και την χωρίς καμιά ελπίδα καταδίκη σε θάνατο όλου του σύμπαντος . Αλλά ο Θεός μιλάει στον προφήτη. Του αναγγέλλει ότι αυτή η καταδίκη δεν είναι ο τελικός και αμετάκλητος προορισμός του ανθρώπου. Τα «οστά τα ξηρά» θα ακούσουν τους λόγους του Κυρίου. Οι νεκροί θα ζήσουν και πάλι. «Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · ιδού εγώ ανοίγω τα μνήματα υμών, και ανάξω υμάς εκ των μνημάτων υμών και εισάξω υμάς εις την γην του Ισραήλ.» Μετά από την προφητεία αυτή έρχεται το δεύτερο προκείμενο με το ίδιο θέμα – επίκληση:
« Ανάστηθι, Κύριε ο Θεός μου, υψωθήτω η χειρ σου.»
Πως θα συμβεί αυτό; Πως θα πραγματοποιηθεί αυτή η παγκόσμια ανάσταση; Το δεύτερο ανάγνωσμα που ακολουθεί (Α’ Κορ. 5, 6-8 και Γαλ. 3, 13-14) δίνει την απάντηση. «Μικρά ζύμη όλον το φύραμα ζυμοί · και γαρ το Πάσχα ημών, υπέρ ημών ετύθη Χριστός». Ο Ιησούς Χριστός, το «ημέτερον Πάσχα», είναι αυτό το φύραμα της αναστάσεως όλων μας. Όπως ο Θάνατος Του νικάει τον άρχοντα του θανάτου, έτσι και η Ανάσταση Του είναι η απόδειξη της αναστάσεως όλων μας, διότι η ζωή Του είναι πηγή κάθε ζωής. Οι στίχοι του Αλληλούια που ακολουθούν – και που κυρίως ψάλλονται στην Πασχαλινή ακολουθία – αναγγέλλουν την Ανάσταση και επικυρώνουν την τελική απάντηση, τη βεβαιότητα, ότι ο καιρός της νέας δημιουργίας, της ανέσπερης Ημέρας, έχει αρχίσει:
«Αλληλούια, Αλληλούια, Αλληλούια!
Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού και φυγέτωσαν από προσώπου αυτού οι μισούντες αυτόν.
Ως εκλείπει καπνός, εκλειπέτωσαν, ως τήκεται κηρός από πρόσωπον πυρός.
Ούτως απολούνται οι αμαρτωλοί, από προσώπου του Θεού.»
Τα αναγνώσματα από τις προφητείες τελείωσαν. Μέχρι τώρα δεν ακούσαμε παρά μόνο προφητείες. Ακόμα βρισκόμαστε στο Μεγάλο Σάββατο, μπροστά στον τάφο του Χριστού. Θα πρέπει να ζήσουμε όλη τούτη τη μακρυά ημέρα πριν να φτάσουμε στο τέλος της, στα μεσάνυχτα, για ν’ ακούσουμε το: «Χριστός ανέστη!» πριν μπούμε για τα καλά στη γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου. Γι’ αυτό σε τούτη την ορθρινή ακολουθία το τρίτο ανάγνωσμα που την συμπληρώνει είναι από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (κεφ. 27, 62-66) και μας μιλάει, ακόμα μια φορά, για τον Τάφο του Κυρίου και το σφράγισμα του: «οι δε πορευθέντες ησφαλίσαντο τον τάφον σφραγίσαντες τον λίθον μετά της κουστωδίας».
Έτσι τελειώνει ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου που διαβάζεται τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ. Και ακριβώς εδώ, μ’ αυτό το τέλος, γίνεται εντονότερο το εσχατολογικό νόημα αυτής της «ενδιάμεσης ημέρας», του «Ευλογημένου Σαββάτου». Ο Ιησούς Χριστός «ανέστη εκ νεκρών». Την Ανάσταση Του θα τη γιορτάσουμε μεγαλόπρεπα την ημέρα του Πάσχα, την Κυριακή. Αυτή η γιορτή εξαίρει ένα μοναδικό γεγονός του παρελθόντος και συμμετέχει σ’ ένα μυστήριο του μέλλοντος . Ζούμε ήδη τη δική Του Ανάσταση, όχι όμως ακόμα τη δική μας. Εμείς έχουμε δρόμο μπροστά μας να πορευτούμε. Πρέπει να πεθάνουμε, να αποδεχτούμε το θάνατο, το χωρισμό, την καταστροφή. Η πραγματικότητα στην οποία ζούμε σε τούτον τον κόσμο, στον «παρόντα αιώνα» είναι ακριβώς αυτή η πραγματικότητα του Μεγάλου Σαββάτου. Όσα έγιναν αυτό το Σάββατο και τα γιορτάζουμε σήμερα, είναι η αληθινή εικόνα των συνθηκών της ανθρωπότητας σήμερα.
Πιστεύουμε στην Ανάσταση, γιατί ο Ιησούς Χριστός αναστήθηκε, πάτησε «θανάτω» το θάνατο. Προσδοκούμε την Ανάσταση. Ξέρουμε ότι ο Θάνατος του Χριστού εκμηδένισε τη δύναμη του θανάτου. Ο θάνατος δεν αποτελεί πια το απελπισμένο τέλος του άνθρωπου και την καταστροφή του σύμπαντος… Όταν βαπτιζόμαστε στο όνομα της Αγίας Τριάδας, βαπτιζόμαστε στο θάνατο του Χριστού και από κείνη τη στιγμή συμμετέχουμε στη ζωή Του που βγήκε από τον τάφο. Κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα Του, που είναι η τροφή της αθανασίας, της αιωνιότητας. Έχουμε έτσι μέσα μας τη βεβαιότητα της συμμετοχής στην αιώνια ζωή. Όλη η χριστιανική ζωή, η ύπαρξη μας «εν Χριστώ» σταθμίζεται, μετριέται, με αυτές τις ενέργειες μας που μας φέρνουν σε άμεση κοινωνία με τον «νέο αιώνα» της Θείας Βασιλείας, ενώ ακόμα ζούμε εδώ, σ’ αυτή τη γη οπού ο θάνατος είναι το αναπόφευκτο μερίδιο μας.
Αλλά αυτή η ζωή ανάμεσα στην Ανάσταση του Χριστού και στην ημέρα της κοινής ανάστασης δεν είναι ακριβέστατα η ζωή κατά το Μεγάλο Σάββατο; Δεν είναι η προσδοκία , το θεμελιώδες και ουσιαστικό μέρος της χριστιανικής ζωής και εμπειρίας μας; Όλοι μας περιμένουμε… Περιμένουμε με αγάπη, ελπίδα και πίστη. Και αυτή η αναμονή, η προσδοκία για τον ερχομό της ανάστασης και της ζωής του «κόσμου τούτου», της ζωής που «κέκρυπται συν τω Χριστώ” (Κολ. 3, 3-4), αυτή η αυξανόμενη προσδοκία «εν αγάπη και βεβαιότητι», είναι το δικό μας Μεγάλο Σάββατο. «Σιγησάτω πασά σαρξ βροτεία, και στήτω μετά φόβου και τρόμου, και μηδέν γή ϊνον εν εαυτή λογιζέσθω…» ψέλνουμε αντί του Χερουβικού ύμνου στη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Σαββάτου. Σιγά-σιγά καθετί σ’ αυτό τον κόσμο διαπερνιέται από το Φως που έρχεται από κει που προσδοκούμε . Το «είδωλο του κόσμου τούτου» περνάει, χάνεται και αυτή η άφθορη ζωή «εν Χριστώ» γίνεται η μέγιστη και οριστική αξία μας.
Κάθε χρόνο το Μεγάλο Σάββατο, μετά από την πρωινή ακολουθία και τη Θεία Λειτουργία, περιμένουμε τη νύχτα της Ανάστασης και το πλήρωμα της Πασχαλινής ευφροσύνης. Ξέρουμε ότι ώρα με την ώρα έρχεται αυτή η νύχτα και όμως πόσο αργό μας φαίνεται αυτό το πλησίασμα, πόσο μακρυά και ατέλειωτη είναι τούτη η ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου! Αλλ’ όμως αυτή η σιγή, η θαυμαστή ησυχία του Μεγάλου Σαββάτου, δεν είναι το καλύτερο σύμβολο της ζωής μας σ’ αυτό τον κόσμο; Δεν είναι η ζωή μας εδώ στη γη μια συνεχής αναμονή; Δεν βρισκόμαστε πάντοτε στην «ενδιάμεση ημέρα» περιμένοντας το Πάσχα του Κυρίου, προετοιμάζοντας τον εαυτό μας για την ανέσπερη ημέρα της Βασιλείας Του;
Πρωτοπρεσβυτέρου Αλεξάνδρου Σμέμαν, Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ, Σύντομη λειτουργική εξήγηση των ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας. Εκδ. Ακρίτας 1990.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)